Μια δικαστική απόφαση που ταράζει τα νερά του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Γερμανίας εκδόθηκε πρόσφατα από το Πρωτοδικείο Bamberg.

Το δικαστήριο έκρινε ότι το αυτοματοποιημένο σύστημα αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας της Schufa είναι κατ’ αρχήν παράνομο και παραβιάζει τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων της Ε.Ε. (GDPR).

Αποζημίωση σε καταναλωτή και απαγορεύσεις για τη Schufa

Η υπόθεση ξεκίνησε με αγωγή που κατέθεσε καταναλωτής με νομική εκπροσώπηση από τον δικηγόρο Dominik Wawra.

Το δικαστήριο δικαίωσε τον ενάγοντα, επιδικάζοντας αποζημίωση ύψους 1.000 ευρώ, ενώ απαγόρευσε ρητά:

Α) Τη δημιουργία του score με καθαρά αυτοματοποιημένο τρόπο, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, τόσο για τον βασικό δείκτη όσο και για τους κλαδικούς δείκτες.

Β) Τη διαβίβαση των αυτοματοποιημένων scores σε τράπεζες, επιχειρήσεις και ιδιοκτήτες ακινήτων.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο Wawra, η απόφαση αυτή αποτελεί συνέχεια της κρίσιμης απόφασης του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης του Δεκεμβρίου 2023, η οποία έθεσε τις βάσεις για την αναγνώριση του αυτοματοποιημένου scoring ως παράνομης επεξεργασίας εφόσον δεν υπάρχει ανθρώπινη αξιολόγηση και τα δεδομένα χρησιμοποιούνται για τη σύναψη συμβολαίων.

Τι είναι το Schufa-Score και γιατί είναι τόσο κρίσιμο

Ο περίφημος Schufa-Score αποτελεί βασικό εργαλείο των τραπεζών και επιχειρήσεων για την εκτίμηση της πιστοληπτικής ικανότητας πολιτών.

Πρόκειται για έναν αριθμητικό δείκτη που κινείται μεταξύ 0 % και σχεδόν 100 %. Όσο υψηλότερο το ποσοστό, τόσο μικρότερο θεωρείται το ρίσκο μη πληρωμής.

Ένας δείκτης άνω του 97,5 % ερμηνεύεται ως χαμηλό ρίσκο, ενώ τιμές κάτω από 90 % σημαίνουν αυξημένο ρίσκο.

Το σύστημα βασίζεται σε αυτοματοποιημένη επεξεργασία δεδομένων που έχει συλλέξει η Schufa για κάθε άτομο και μέχρι σήμερα αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι των διαδικασιών δανεισμού ή ενοικίασης ακινήτων.

Η αντίδραση της Schufa και το επόμενο βήμα

Η εταιρεία Schufa αντέδρασε έντονα στην απόφαση, αποκαλώντας την λανθασμένη.

Εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε ότι σύμφωνα με την ερμηνεία τους, η απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε. αφορά αυτοματοποιημένες αποφάσεις μεμονωμένων περιπτώσεων, δηλαδή μόνο όταν ο δείκτης score καθορίζει καθοριστικά την αποδοχή ή την απόρριψη μιας αίτησης δανείου.

Υποστήριξε ότι οι πελάτες της Schufa –όπως οι τράπεζες– δεν βασίζονται αποκλειστικά στο score για τη λήψη αποφάσεων.

Παρ’ όλα αυτά, η Schufa έχει ήδη ασκήσει έφεση, με αποτέλεσμα η υπόθεση να μεταφερθεί στο Εφετείο.

Μέχρι την τελική κρίση, δεν αναμένονται άμεσες αλλαγές για τους καταναλωτές, όμως η υπόθεση θέτει σοβαρά νομικά και θεσμικά ερωτήματα για το μέλλον των ιδιωτικών οικονομικών πληροφοριών στη Γερμανία.

Πέρα από τη Schufa: Ποιους άλλους αφορά η απόφαση

Η απόφαση του Πρωτοδικείου Bamberg δεν επηρεάζει μόνο τη Schufa, αλλά και άλλες εταιρείες που λειτουργούν με παρόμοια μοντέλα αυτοματοποιημένης αξιολόγησης.

Πλέον, ανοίγει ο δρόμος για μαζικές αγωγές καταναλωτών που επηρεάζονται από τέτοιου είδους παράνομες πρακτικές.