Η Γερμανία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα φαινόμενο που μοιάζει να μην έχει τέλος: τη ραγδαία διόγκωση της γραφειοκρατίας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Δείκτη Γραφειοκρατίας (Bürokratieindex), που υπολογίζεται από τον καθηγητή Δρ. Stefan Wagner του Πανεπιστημίου της Βιέννης σε συνεργασία με την ESMT Berlin και την πλατφόρμα buzer.de, η νομοθετική παραγωγή της χώρας όχι μόνο δεν μειώνεται, αλλά αγγίζει ιστορικά υψηλά.
Νέο ρεκόρ για τον αριθμό των ισχυόντων νόμων
Το 2010, οι ομοσπονδιακοί νόμοι αριθμούσαν 1.082 επιμέρους νομικές πράξεις και 24.775 σελίδες νομοθεσίας. Στις αρχές του 2025, ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί στις 1.306 πράξεις και 39.536 σελίδες, δηλαδή περίπου 60% αύξηση μέσα σε μόλις 15 χρόνια. Και μόνο σε σχέση με το 2024, παρατηρήθηκε αύξηση 2,5%, παρά τις συνεχείς εξαγγελίες περί μείωσης της γραφειοκρατίας.
Ο καθηγητής Wagner τονίζει: «Η έκταση της νομοθεσίας δεν περιορίζεται μόνο στα ομοσπονδιακά νομοθετήματα. Ένας σημαντικός όγκος κανόνων βρίσκεται επίσης σε εκτελεστικά διατάγματα, κρατικούς νόμους και κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό σημαίνει ότι η πραγματική γραφειοκρατική επιβάρυνση είναι πιθανόν πολύ μεγαλύτερη από αυτή που βλέπουμε στον δείκτη».
Ποιοι τομείς έχουν τη μεγαλύτερη αύξηση
Αν αναλύσουμε τους τομείς με τη μεγαλύτερη νομική διόγκωση από το 2010, η εικόνα είναι εντυπωσιακή:
- Οικονομικό δίκαιο: +110%
- Χρηματοπιστωτικό σύστημα: +88%
- Διοικητικό δίκαιο: +54%
- Κοινωνική νομοθεσία: +46%
Αυτοί οι αριθμοί φανερώνουν μια συστηματική τάση υπερορύθμισης, ιδιαίτερα σε τομείς που επηρεάζουν άμεσα τις επιχειρήσεις και τη χρηματοοικονομική δραστηριότητα.
Ο αντίκτυπος για πολίτες και επιχειρήσεις
Η αύξηση αυτή δεν αποτελεί απλώς στατιστική. Οι συνέπειες είναι ορατές στην καθημερινή ζωή των πολιτών και των επιχειρήσεων.
Από τις φορολογικές δηλώσεις μέχρι τις αιτήσεις για κοινωνικά επιδόματα και τις άδειες λειτουργίας επιχειρήσεων, κάθε επιπλέον σελίδα νομοθεσίας σημαίνει περισσότερες φόρμες, περισσότερα έγγραφα, μεγαλύτερες καθυστερήσεις, περισσότερες παρανοήσεις – και τελικά, λιγότερη αποτελεσματικότητα.
Η αίσθηση ότι «κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει όλους τους νόμους» δεν είναι υπερβολή – είναι πλέον η πραγματικότητα σε μια χώρα που φημιζόταν για τη νομική της ακρίβεια αλλά κινδυνεύει να πνιγεί στον ίδιο της τον γραφειοκρατικό λαβύρινθο.
