Το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο στη Γερμανία αποφάνθηκε την Τετάρτη πως ο φόρος αλληλεγγύης (Soli – “Solidaritätszuschlag”) είναι απολύτως συνταγματικός και μπορεί να συνεχίσει να επιβάλλεται…
Η πολυαναμενόμενη απόφαση ήρθε μετά από προσφυγή έξι βουλευτών του FDP, μεταξύ των οποίων και ο πρώην επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας Christian Dürr. Το δικαστήριο απέρριψε το αίτημά τους να ακυρωθεί η επίμαχη φορολογική εισφορά.
Το Solidaritätszuschlag επιβλήθηκε για πρώτη φορά το 1991 και εφαρμόζεται αδιάλειπτα από το 1995. Αρχικά είχε σκοπό να καλύψει τις οικονομικές ανάγκες της επανένωσης της Γερμανίας. Από το 2021 και εξής, τον πληρώνει μόνο το ανώτερο 10% των φορολογουμένων, αφού για τους υπόλοιπους ισχύει απαλλαγή.
Η εισφορά αντιστοιχεί σε 5,5% επιπλέον επί του φόρου εισοδήματος, επηρεάζοντας κυρίως υψηλόμισθους, επιχειρηματίες και αποταμιευτές.
Τα επιχειρήματα των ενάγοντων και η απόρριψή τους
Οι βουλευτές του FDP υποστήριξαν πως μετά τη λήξη του Συμφώνου Αλληλεγγύης το 2019, δεν υπάρχει πλέον νομική βάση για την είσπραξη του φόρου. Κατά την άποψή τους, η συνέχιση της επιβολής του στερείται δικαιολογίας.
Επιπλέον, χαρακτήρισαν άδικη την άνιση μεταχείριση των φορολογούμενων, αφού από το 2021 τον πληρώνουν αποκλειστικά τα υψηλά εισοδήματα.
Το δικαστήριο όμως είχε αντίθετη γνώμη. Στην αιτιολόγηση της απόφασης αναφέρεται πως το γερμανικό κράτος συνεχίζει να αντιμετωπίζει πρόσθετες δαπάνες που συνδέονται με την επανένωση.
Το Soli, ως συμπληρωματικός φόρος, επιτρέπεται να επιβάλλεται όταν υπάρχει συγκεκριμένη ανάγκη χρηματοδότησης, και τέτοια ανάγκη εξακολουθεί να υφίσταται, όπως χαρακτηριστικά σημειώθηκε: «Δεν έχει καταργηθεί κατά τρόπο που να μην επιδέχεται αμφισβήτηση».
Ομοσπονδιακή κυβέρνηση και αντιδράσεις
Η κυβέρνηση τόνισε επίσης ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ανάγκες που σχετίζονται με την επανένωση και υπενθύμισε σχετική έκθεση του 2020 που τεκμηριώνει τις δαπάνες. Επιπλέον, και το Ομοσπονδιακό Οικονομικό Δικαστήριο (Bundesfinanzhof) έχει ήδη κρίνει νόμιμη τη συνέχιση της εισφοράς.
Από την πλευρά της Ένωσης (CDU/CSU), η απόφαση δεν αντιμετωπίζεται ως απόλυτη νομιμοποίηση. Ο Sebastian Brehm, εκπρόσωπος του οικονομικού τομέα της CSU, δήλωσε: «Η απόφαση δεν σημαίνει ότι ο Soli πρέπει να διατηρηθεί εσαεί. Επηρεάζει όχι μόνο επιχειρήσεις αλλά και εργαζόμενους και μικροεπενδυτές. Πρόκειται για λάθος μήνυμα».
Οικονομικές επιπτώσεις και πολιτικές ισορροπίες
Η κατάργηση του Soli δεν περιλαμβάνεται στον σχεδιασμό της πιθανής νέας κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού (CDU/CSU – SPD). Άλλωστε, η εισφορά εισφέρει κάθε χρόνο περίπου 12,6 δισεκατομμύρια ευρώ αποκλειστικά στα κρατικά ταμεία του ομοσπονδιακού κράτους.
Εάν το δικαστήριο έκρινε τον φόρο αντισυνταγματικό, οι συνέπειες για τον κρατικό προϋπολογισμό θα ήταν καταστροφικές, καθώς το Δημόσιο θα έπρεπε να επιστρέψει έως και 60 δισεκατομμύρια ευρώ από φόρους που εισπράχθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Ο οικονομολόγος Tobias Hentze από το Ινστιτούτο της Γερμανικής Οικονομίας (IW) προειδοποίησε σε δήλωσή του στη BILD: «Αν ο φόρος ακυρωνόταν, θα έπρεπε να γίνουν περικοπές. Ίσως στο επίδομα πολιτών ή στις επιδοτήσεις. Το βάρος θα έπεφτε ξανά στους πολίτες».
Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι ο Soli θα συνεχίσει να υφίσταται.
